جالب است بدانید که مهد کودک ها انواع مختلفی دارند. این مهد کودک‌ها با توجه به اهدافی که دنبال می‌کنند طبقه‌بندی می‌شوند. به‌طور کلی مهد کودک ها مراکز آموزشی‌ای هستند که از کودکان زیر سن دبستان نگهداری می کنند. در گذشته اغلب، مادرانِ شاغل از خدمات مهدکودک استفاده می کردند ولی در حال حاضر خیلی از خانواده ها تمایل دارند حداقل ساعتی از روز را کودک در مهد بگذراند که این هم دلایل خاص خودش را دارد ازجمله: زندگی آپارتمانی و شهرنشینی امروزی که روابط کودکان را به شدت کاهش داده و البته تعداد کم فرزندان خانواده که باعث می شود کودک یکسری از مهارت ها را در رابطه با همسن و سالانش یاد نگیرد مگر با رفتن به جایی مثل مهد کودک که به علت مُهَیا بودن بستر روابط دوستانه و مهارت های مختلف اجتماعی این نیاز را از خانواده ها برطرف می کند.
مهد کودک ها با توجه به اهدافشان امکانات و شرایط متفاوتی دارند که لازم است قبل از جستجو برای یافتن مهد مناسب حتما با آنها آشنا شوید تا بدانید کدام مورد مناسب شما و فرزندتان است.
البته دانستن یک نکته ضروری است و آن اینکه در این مقاله مجال برای پرداختن به همۀ وجوه و انواع نیست و در حال حاضر از منظر سازمانی آنها را بررسی می کنیم.
انواع مهدکودک در ایران
مهد کودک خصوصی شهری: مرکزی پرورشی، آموزشی، تربیتی، و فرهنگی است که توسط شخص حقیقی یا حقوقی تاسیس می‌گردد، و مسئولیت مراقبت و رشد و پرورش کودکان در ابعاد، شناختی، اجتماعی، مذهبی، معنوی، جسمی و روانی کودکان شیرخوار (از چهار ماهگی تا دو سالگی)، کودکان نوپا (از ابتدای سال سوم تا پایان آن)، و کودکان نوباوه (از آغاز سال چهارم تا قبل از شروع دبستان) را عهده‌دار می‌باشد. در حدود 95 درصد از مهدهای کودک متعلق به بخش خصوصی می باشد که سازمان بهزیستی روی آنها نظارت دارد.
مهد کودک تمام وقت: مهدکودکی است که از ساعت30/7 الی 30/15فعالیت دارد.
مهد کودک نیمه وقت: مهد کودکی است که روزانه به مدت 4 ساعت در نوبت صبح یا بعدازظهر فعالیت دارد.
مهدکودک پاره وقت: مهد کودکی است که روزانه کم‌تر از 4 ساعت در تمام ایام هفته یا فقط در روزهای معینی از هفته فعالیت دارد.
مهد کودک شبانه: مهدکودکی است که از ساعت 17 الی 8 روز بعد در تمام ایام هفته فعالیت دارد و مناسب مادران شاغلی که بعضی شب های هفته شیفت شب هستند می باشد.
مهد کودک شبانه روزی: مهدکودکی است که به صورت شبانه روزی (24 ساعته) در تمام ایام هفته فعالیت دارد. اینگونه مهدها در ایران بسیار محدودند و در کل شاید 10 عدد باشند و مثلا در شهر تهران اصلا مهد شبانه روزی نداریم.
بعضی از این مهدها هم برای نگهداری از کودکان زیر دوسالی که دارای مادران با رفتارهای پرخطر هستند توسط بهزیستی تاسیس شده است و مادران می توانند یک یا چندروز کودک را آنجا بگذارند.
مهد کودک خودکفا: مهد کودکی است که توسط وزارتخانه‌ها، سازمانها، نهادها، ارگان‌ها و اداره‌های دولتی جهت ارایه خدمات به کودکان بانوان شاغل در اداره‌های ذیربط تاسیس می‌گردد. نظارت بر عملکرد مهدکودک خودکفا با رعایت مفاد این دستورالعمل، از طرف سازمان بهزیستی استان و اداره رفاه سازمان یا موسسه مربوطه انجام می‌پذیرد و ترجیحاّ نباید از کودکان به صورت آزاد ثبت نام کند. مهد کودک خودکفایی که در داخل فضای فیزیکی سازمان دولتی مربوطه فعالیت می‌نماید از نظر متراژ حیاط و فضای فیزیکی قابل انعطاف است. ولی ازنظر سایر شرایط مطابق با مفاد این دستورالعمل می‌باشد. مهد کودک خودکفایی که درخارج از فضای فیزیکی سازمان دولتی فعالیت می‌نماید ملزم به رعایت ماده هفت این دستورالعمل می‌باشد.
البته در حال حاضر دیگر سازمان ها زیاد رقبتی به تاسیس اینگونه مهدها نشان نمی دهند و عموما این مهدها توسط بیمارستان ها و کاخانجات و سازمان های غیردولتی تاسیس می شوند.
مهد کودک کارگری: مهدکودکی است که بر مبنای مندرجات ماده 78 قانون کار توسط کارفرمایان کارگاه‌ها، تاسیس و ضوابط اجرایی آن با مشارکت سازمان بهزیستی و وزارت کار تدوین می‌گردد.
آدینه مهد: مهدکودکی است که در روزهای جمعه از ساعت 10 لغایت 14فعال است و به کودکان والدین شرکت کننده در نماز جمعه خدمات ارائه می‌دهد.
مهد کودک خصوصی روستایی (روستا مهد): مهدکودکی است که توسط اشخاص حقیقی با همکاری شورای اسلامی و تحت نظارت سازمان بهزیستی تاسیس می‌گردد و مسئولیت مراقبت و رشد و پرورش کودکان روستایی در ابعاد مختلف رشد از آغاز سال سوم تا قبل از شروع دبستان را عهده‌دار می‌باشد. و معمولا هزینه این مهدها بسیار پایین است و معمولا در یکی از خانه های روستا برقرار می شود.
مهد کودک قرآنی: مهدکودکی است که علاوه بر انجام مسئولیت مراقبت و رشد و پرورش کودکان در ابعاد مختلف، به امر آموزش قرآن و مفاهیم آن به کودکان با روش های جذاب و غیر مستقیم نیز فعالیت دارد. و مفاهیم عمیق قرآنی را به صورت قصه و نمایش نامه و شعر و بازی و… و متناسب با سن کودکان به آنها می آموزند.
مهد کودک سیار: مهدکودکی است که در مناطق خاص نظیر مناطق آسیب‌خیز و سکونت گاههای غیررسمی (به دلیل نبود مکان مناسب و یا …) و یا به دلیل شرایط اضطراری بوجود آمده در یک منطقه (نظیر زلزله، سیل و سایرحوادث طبیعی و غیرطبیعی) با نظر کمیته استانی تاسیس می‌گردد و محدوده جغرافیایی فعالیت آن گسترده‌تر از مهدکودک ثابت می‌باشد.
مدیریت پیمان: به اشخاص حقیقی و یا موسسات حقوقی که مهدکودک دولتی به آنها واگذار شده است اطلاق می‌گردد.
مهد مساجد: مهدکودکی است که با استفاده از امکانات و فضای فیزیکی مساجد برای ارایه خدمات فرهنگی، آموزشی به کودکان منطقه و نمازگزاران تاسیس می‌گردد.
مهد کودک دولتی: مهد کودکی است که توسط سازمان بهزیستی استان برای ارایه خدمات به کودکان اقشار نیازمند و آسیب‌پذیر در مجتمع خدمات بهزیستی شهری یا روستایی تاسیس می‌گردد.
مهدکودک غیرانتفاعی: مهدکودکی است که توسط افراد خیر و موسسات خیریه به منظور ارائه خدمات مربوطه به صورت رایگان به کودکان اقشار نیازمند و آسیب‌پذیر تاسیس می‌گردد.
مهد کودک شرکت تعاونی: مهدکودکی است که توسط شخصیت حقوقی به صورت تعاونی در شهر و روستا تاسیس می‌شود.
خانه بازی کودک: خانه بازی محلی است شبیه به شهر بازی البته در اندازه کوچک تر که وسایل بازی متناسب با سن کودک و کاملا ایمن گذاشته شده و مربیانی مجرب در آن نکات آموزشی را همراه با بازی به بچه ها آموزش می‌دهند و بچه ها ساعاتی را در آنجا هم بازی می‌کنند و هم سرگرم می‌شوند و تفاوتش با مهدکودک در ساعات استفاده و تجهیزات و وسایل بازی است که در خانه بازی خیلی بیشتر است.
کارگاه مادر و کودک: محلی است که در آن کودکان به همراه مادرانشان در آن حضور پیدا می‌کنند و مربیان کلاس هایی را برای آموزش مادران به همراه کودکان برگذار می‌نمایند که هم در قالب بازی مادر و کودک است و هم آموزش مهارتهای مختلف به آنها.
منابع:
افکارتان را باما در میان بگذارید