یکی از عوامل تأثیرگذار بر یادگیری کودکان فرهنگ محیط آموزشی است. فرهنگ محیطی غنیتر فرایند یادگیری را بهبود میبخشد. در این نوشتار تأثیر محیط فرهنگی بر یادگیری را مطالعه خواهید کرد:
تعریف محیط آموزشی
سازه «محیط آموزشی» در موقعیت مدرسهای و کودکستان اشاره به موقعیت، بافت و خرده فرهنگهای متنوعی دارد که در آن، معلمان فرصت رشد حرفهای و دانشآموزان فرصت یادگیری دارند. از آنجا که در دنیای امروز معلمان و دانشآموزان در محیط آموزشی و متنوع خارج از موقعیت مدرسهای و در محیطهای آموزشی بیرونی در معرض فرصتهای یادگیری نامحدودی قرار دارند، معمولاً این واژه ترکیبی، جایگزین عنوان مدارس و کلاسهای درس سنتی میشود که پیوندهای محدود و کنترلشدهای دارند. بعضی از پژوهشگران تربیتی معتقدند که کیفیت محیطهای آموزشی بهطور مستقیم و غیرمستقیم در یادگیری دانشآموزان و رشد حرفهای معلمان، از جمله درگیری فعال آنها در آنچه آموزش داده میشود، انگیزه آنها برای یادگیری توأم با احساس بهزیستی، تعلق و امنیت شخصی تأثیر دارد. تعامل بزرگسالان با دانشآموزان و نحوه تعامل دانشآموزان با یکدیگر نیز ممکن است جنبههایی از یک محیط آموزشی.این تعریفها بر این نکته تأکید دارند که دانشآموزان و معلمان در بسترهای متفاوت به روشهای مختلف رفتار میکنند و یاد میگیرند. لذا لازم است مدیران مراکز آموزشی محیطی یکپارچه و منسجم برای یادگیری خلق کنند تا امکان رشد حرفهای معلمان و توانایی دانشآموزان برای یادگیری به بیشترین حد ممکن برسد. بدیهی است که فقط یک محیط یادگیری بهینه وجود ندارد. در واقع، عناصر محیط از این قابلیت برخوردارند که در ترکیبهای متنوع و متعددی ساماندهی شوند تا تدریس برای معلم جذابتر و یادگیری برای دانشآموزان آسانتر شود. تجربه نشان میدهد که توسعه یک محیط یادگیری اینچنینی یکی از خلاقانهترین بخشهای مدیریت مدرسه است.
تربیت حوزۀ تعلیم در روز ِ مهم بسیار موضوعات از یکی چندفرهنگی ِ آموزش و پرورش است
1) به رسمیت شناختن فرهنگ ها متنوع در یک محیط آموزشی
2) ایجاد نگرش مثبت به ویژگی های فرهنگی، قومی، تمدنی و کاهش تبعیض و تعصب نژادی
3) توانمند سازی فرهنگ مدرسه و ساختارهای آن در ایجاد تساوی و برابری آموزشی برای همگان
4) رفع نیازهای کودکان اقلیت و رهایی از سردرگمی هویتی آنان
5) انعکاس تنوع قومی، نژادی، محیطی، دینی و مذهبی در برنامه درسی در محیط های آموزشی
6) نوع در استفاده از روش نوع در استفاده از روش های ارزشیابی و سنجش در محیط آموزشی
خلق فرهنگ سنجش در محیط آموزشی
محیط آموزشی باعث حفظ تعادل بین حمایت و چالش میشود. سنجش، اغلب برای کمک به دانشآموزانی است که با یادگیری موارد درسی خود در جدالاند. این امر باعث میشود که دانشآموزان بتوانند پیشرفتشان را پایش کنند. از سوی دیگر، ارزشیابی در موقعیتی به کار گرفته میشود که هم دانشآموزان و هم معلمان با چالش سطوح بالای پیشرفت مواجه میشوند.
بهطور ایدهآل، این دو فرایند در متن اصلی دورههای آموزشی بافته میشوند و بهتناوب، مشارکتها را برای رشد بیشتر برمیانگیزاند.
برنامه ریزی آموزشی در یک مرکز آموزشی یا محیط آموزشی باید برای توانمندسازی افراد و گروه از منظر برخورداری آمیز دانش، نگرش و مهارت برای همزیستی مسالمت در یک جامعۀ چندفرهنگی بسیار مؤثراست.جامعۀ ایران به دلیل داشتن قومیت مختلف و آداب و سنن متفاوتهای جامعه ای چندفرهنگی است. بنابراین،
ایران نیازمند کسب دانش چندفرهنگی است.
واقعیت نیز همین است که نظام آموزشی ِ ما به شدت فقدان برنامه درسی مدون برای مراکز اموزشی برای جایگاه هویت فرهنگی و قومی دارد غفلت و بی توجهی در طراحی چنین موضوعاتی را می توان نماد عدم اهمیت به برنامه درسی در یک مرکز آموزشی در کشور خود دانست که به سهم خود خواهد توانست سهم بسزایی در نگرش و ارزش های دانش آموزان برجای بگذارد از دلایل اینچنین بی توجهی یا کم توجهی و نیز چالش های تعلیم و تربیت در یک مرکز آموزشی و تربیت چند فرهنگی است عدم آگاهی سیاست گذارن درباره نحوه تاثیر فرهنگی مراکز آموزشی بر روی دانش آموزان در یادگیری فرهنگ های گوناگون است، و وجود نظام آموزشی متمرکز،ترس از خدشه دار شدن هویت ملی و نوع نگاه افراد به مقوله آموزش چند فرهنگی موجب می شود که آموزش چند فرهنگی در مراکز آموزشی به مثابه یک کالای تجملاتی دیده شود.
اندیشمندان در پاسخ گویی به این دغدغه که توجه به فرهنگ های قومی، رد نژاد پرستی و دیگر اشکال تبعیض و پذیرش کثرت گرایی، فرهنگ و هویت ملی را در یک محیط آموزشی خدشه دار خواهد کرد.
ایران اسلامی هویت رنگین کمانی و تنوع قومیتی دارد
در عین حال یک برنامه درسی تک فرهنگی ویکسان ،که اصولا در برابر تفاوت های فردی و فرهنگی بالقوه جامعه ایران حنثی و بی اعتنا است.این امر به سهم خود باعث از بین رفتن ارزش های بومی خواهد شد و در برابر معضلات اجتماعی ، فرهنگی ،و قومیتی می افزاید. واکنون چلش بزرگ برای آموزش و پرورش ایجاد کرده است. به عبارت دیگر بسیاری از مشکلات غعلی در جامعه عدم پرداختن به موضوع چند فرهنگی در محیط های آموزشی کشور می باشد.
حال می توان به این فرهنگ تغیرات جغرافیایی و اداب رسوم قسمت های مختلف کشور را نیز افزود. به عنوان مثال در مناطق مختلف کشور نوع پوشش و اداب رسوم متفاوتی داریم که هیچ نمودی در مراکز آموزشی آنها ندارد و حتی تفاوت جغرافیایی باعت تفاوت رنگ در پوشش های افراد و اقوام مختلف گردیده است . محیط زندگی انسان ها به مانند افرادی که در اطرافشان هستند دارای نقشی موثر بر احساسات، عواطف، شخصیت و خلق و خوی آن ها دارد به گونه ای که این تاثیر به مرور زمان همراه با رشد افراد نمایان شده و بسیاری از ابعاد زندگی را تحت تاثیر قرار می دهد. بررسی این مسایل به نحوی به بیان ارتباط میان معماری و روانشناسی محیط پیرامون افراد مخصوصا محیط های آموزشی می پردازد. شخصیت انسان ها به نحوی متاثر از محیطی است که در کودکی و نوجوانی در آن پرورش یافته اند، این محیط ها شامل خانه ،مراکز آموزش( مدرسه و دانشگاه ها) معماری شهری نیز میگردند، بررسی عوامل محیطی و تدثیر آن بر رفتار و شخصیت اینده کودکان و نوجوانان در جهت داشتن جامعه ای سالم تر از نظر روان شناسی و بیولوژیکی حایز اهمیت است. از جمله عوامل محیطی موثر بر رفتار افراد شامل مواردی مانند تناسبات و ابعاد فضایی، چیدمان و مبلمان، نور طبیعی و مصنوعی، رنگ های استفاده شده در فضا و سایر عوامل می باشد، در این میان رنگ محیط های آموزشی به عنوان عاملی بسیار بارز شناخته شده و نسبت به عوامل دیگر دارای تدثیر بسیار بالایی بر افراد است. چرا که با فرهنگ آن منطقه باید همخوانی داشته باشد.رنگ محیط از جمله عوامل درک محیط می باشد که می تواند علاوه بر تاثیرات بر ذهن و تصورات افراد، بر موارد روانشناسی مغز از جمله استرس، افسردگی، فرسودگی، تمرکز و … نیز تاثیر بگذارد. بررسی این مسیله بخصوص در فضاهای آموزشی بسیار مهم بوده و برکاهش میزان استرس، افزایش هوشیاری و قدرت یادگیری، تقویت حافظه و میزان بهره وری دانش آموزان و دانشجویان در سنین کودکی و نوجوانی، در محیط های آموزشی موثر خواهد بود.
افکارتان را باما در میان بگذارید